Het belang van grenzen stellen in de opvoeding

door moeder

Bij het grootbrengen van een jong kind zal al snel opvallen, dat deze een sterke drang heeft naar het verruimen van zijn of haar belevingswereld. Een kind is voortdurend op zoek naar nieuwigheden. Dat kan een nieuwe ruimte zijn, een nieuwe textuur of bijvoorbeeld een nieuwe activiteit. Denk aan de ontwikkeling van het omrollen, naar het kruipen en vervolgens langzaamaan het lopen. Als ouder heb je de taak om het jonge kind enigszins te begeleiden in deze ontwikkelingen, door heldere grenzen te stellen. Wat mag wel en waar ligt voor je kind de grens? Het stellen van grenzen is niet alleen belangrijk voor jonge kinderen, maar ook naarmate zij ouder worden. Denk bijvoorbeeld aan een actueel thema als schermtijd, of denk aan de momenten waarop je kinderen met vrienden op stap mogen gaan als zij wat ouder zijn. In dit artikel lees je meer over het belang van grenzen stellen in de opvoeding van een kind. 

Grenzen stellen stimuleert de ontwikkeling van het kind 

Vaak wordt het stellen van grenzen in de opvoeding van een kind als iets negatiefs gezien, daar het beperkend kan werken. Dat is het echter niet! Door grenzen te stellen stimuleer je de ontwikkeling van het kind op sociaal vlak. Hoe ga je met mensen om? Op welke manier reageer je als je de controle zelf niet in handen hebt? Ook helpt het stellen van duidelijke grenzen bij het bijbrengen van normen en waarden die voor jouw gezin belangrijk zijn. Het is domweg niet mogelijk om een kind zonder duidelijke grenzen, vertaald naar heldere regels, groot te brengen. 

Schrik niet van de reactie die het stellen van grenzen kan veroorzaken. Jongere kinderen vinden het lastig om hun emoties de baas te blijven. Het resulteert in de welbekende driftbuien, die horen bij de peuterpuberteit. Deze periode duurt van ongeveer anderhalf tot vier jaar. Het is een belangrijk onderdeel van de ontwikkeling van het kind. 

Duidelijke grenzen bieden je kinderen houvast 

Waar een kind voortdurend naar mogelijkheden zoekt om zijn of haar belevingswereld te vergroten, heeft deze ook behoefte aan houvast. Dat geldt zeker in de eerste jaren. Duidelijke regels kunnen die houvast bieden. Een kind weet precies wat er van hem of haar verwacht wordt en welke reactie hij of zij mag verwachten bij bepaald gedrag. 

Aan de slag met het stellen van grenzen 

Nu het belang van het stellen van grenzen in de opvoeding helder is, kun je beginnen met het opstellen van de regels binnen jouw gezin. Dit hoeft geen serie van tientallen regels te worden; houd het aantal regels beperkt en zorg dat ze duidelijk zijn. Het is belangrijk dat regels zinvol zijn en ook voor het kind duidelijk is waarom je een bepaalde regel hanteert. Door uit te leggen waarom een kind iets niet mag, help je de kans op driftbuien te verkleinen. 

Laat regels passen bij de belevingswereld van het kind 

Het belangrijkste bij het stellen van grenzen en het hanteren van regels is misschien wel dat deze aan moeten sluiten bij de belevingswereld van het kind. Een jong kind heeft de vaardigheden nog niet om speelgoed na het spelen zelf op te ruimen. Houd hier rekening mee en probeer de regels voor je kind steeds iets aan te passen, zodanig dat deze aansluiten bij de ontwikkeling die je kind doormaakt. Regels horen daarbij niet structureel te zijn; naarmate het kind ouder wordt kun je regels versoepelen of laten vervallen. Net als bij het stellen van nieuwe regels, is het ook bij het laten vervallen ervan belangrijk om je kind duidelijk te maken waarom je dit doet.